Brand Arriva 729 in Dordrecht

Video Fyra NS Hispeed

Busstation Arnhem 1980

Bijna niet meer te herkennen is deze foto van stationsplein-west in Arnhem van rond 1980. Een mooie gelegenheid om eens te kijken wat er in zo'n 30 jaar is veranderd.De bovenstaande foto is genomen in de tijd dat ieder bedrijf nog zijn eigen lijnnummer systeem kende (en vanaf 1 z'n lijnen nummerde). In 1981 vond in Nederland een grote omnummering plaats. Dit was het gevolg van de invoering van de ESO-foon (de ESO was het samenwerkingsverband van de Nederlandse streekvervoerbedrijven), een landelijk mobilofoon systeem voor het streekvervoer. Bij dit systeem werden de bussen geïdentificeerd met het lijnnummer gevolgd door een dienstnummer. Om verwarring te voorkomen mocht een lijnnummer in een gebied dat door 1 centrale bestreken werd maar 1 keer voor komen. In Arnhem deed ook het GVA mee met het ESO-foon project. De (lage) nummers van het GVA bleven allemaal ongewijzigd. De GSM nummerden vrijwel alle lijnen om in een nieuw systeem met nummers vanaf 31. De VAD vernummerde alle streeklijnen eenvoudig door alle lijnnummers 100 op te hogen. De lijnnummers van CN en de Zuid-Ooster bleven in Arnhem hetzelfde.

Er is de afgelopen 30 jaar heel veel veranderd. Een aantal verbindingen is geheel of gedeeltelijk verdwenen. Van de voormalige GSM zijn de lijnen 20 en 22 via Zevenaar naar Zeddam-Terborg resp. Doetinchem verdwenen. Met de VAD kon je met lijn 9 naar Apeldoorn via Deelen-Otterloo.  Ook de route van Zuid Ooster lijn 41 naar Andelst via Heteren zal je niet meer terugvinden. Van CN lijn 86 naar Wolfheeze hing de opheffing al heel lang in de lucht. Uiteindelijk is deze verbinding in 2002 verdwenen.

Verder valt het groot aantal lange lijnen in 1980 op:

• Arnhem-Deventer (verbinding niet meer aanwezig vanaf 2009). Tussen Dieren en Zutphen, ooit goed voor een 30 minutendienst rijden in het geheel geen bussen meer!!
• Arnhem-Harderwijk (vanaf daar in 1980 zelfs direct door naar Lelystad!!)
• Arnhem-Utrecht (anno 2009 opgeknipt in Wageningen)
• Arnhem-Amersfoort (anno 2009 opgeknipt in Wageningen)
• Arnhem-Enschede (is als enige lange lijn nog over)

Door de opwaardering van de spoorlijn Arnhem-Doetinchem is de oude stamlijn (lijn 1) van de GSM/GTW (feitelijk de oude stoomtramlijn) in stukjes gehakt en wordt hierop veel minder frequent gereden. In 1980 reden de bussen tussen Arnhem-Doetinchem en Gendringen iedere 15 minuten, met de nodige versterking in de spits.
Op de as Arnhem-Dieren was de frequentie nog hoger. In 1980 kon je 7 keer per uur (niet altijd via de snelste route) van Dieren naar Arnhem (4x lijn 1, 2x lijn 2 (waarvan 1x via presikhaaf), 1 x lijn 10 (via Rheden-Dorp).
Tot 1981 gold er op de GSM lijnen een vervoersverbod binnen de stadsgrenzen van Arnhem. Per 1-6-1981 werd dit verbod opgeheven en werden de lijnen van de GSM en GVA beter op elkaar afgestemd. Dit betekende het einde van lijn 10. De route via Velp-Zuid en Rheden-Dorp werd overgenomen door lijn 24 (Arnhem-Deventer). De route via Rozendaal naar Velp-Zuid werd aan GVA lijn 4 gekoppeld (De Laar West-Velp Zuid). Hierdoor kreeg dit traject een 1/2 uursdienst.

Er zijn ook zaken in positieve zin veranderd:

VAD lijn 8 moest in 1980 nog gebruik maken van de N50, de tweebaansweg tussen Arnhem en Apeldoorn. Deze stond in de spitsuren vaak helemaal vast. De reistijd van 45 minuten werd daarom vaak niet gehaald.
Ook richting Westervoort en Duiven wordt nu veel frequenter gereden. De grote groei van deze twee plaatsen moest in 1980 nog beginnen.

Een reis van Arnhem naar Lobith ging via Elten in Duitsland. Voor deze lijn was dus officieel een paspoort vereist, maar in de praktijk werden de grensoverschrijdende GSM bussen nauwelijks gecontroleerd. Op deze lijn werden een aantal ritten uitgevoerd door de LAD (Lobitsche Autobus Dienst). Twee bussen van dit bedrijf deden dienst op de GSM lijnen 19-21. Dit was een overblijfsel uit de tijd dat de voorganger van de GSM, de GTW samen met de LAD en Hendriks Zevenaar de coöperatie De Lijmers vormde. De Lijmers exploiteerde het buslijnennet rond Zevenaar. In 1958 werd Hendriks door de GTW overgenomen. In 1965 gingen de lijnen over naar de GTW, maar bleef de LAD diensten voor de GTW/GSM uitvoeren. In de GTW tijd reden de bussen in de eigen LAD kleuren. In de GSM tijd werden de bussen streekgeel en voorzien van GSM logo's. Verder waren deze bussen voorzien van een gestileerde H en L. Deze stonden voor Hendrix Lobith, de naam van het vrachtwagenbedrijf van de eigenaar van de LAD.

Perron	Lijn	Route	Afbeelding
A	GSM 17	Stopdienst: Arnhem-Presikhaaf-Velp Zuid-Giesbeek-Doesburg (1x per uur) Sneldienst: Arnhem-Presikhaaf-Giesbeek-Doesburg-Doetinchem-Ruurlo-Enschede (1x per uur)
B	GSM 1	Arnhem-Dieren-Doesburg-Doetinchem-Terborg-Silvolde-Gendringen (2x per uur)
C	GSM 1	Arnhem-Dieren-Doesburg-Doetinchem-Terborg-Etten-Gendringen (2x per uur) In de middagspits werd op lijn 1 één speciale sneldienst rit gereden. Deze rit stopte in Arnhem en Velp alleen voor instappen. Vanaf Ellecom werd rechtstreeks naar Doesburg gereden. (In de ochtendspits ging er één rit in omgekeerde richting). Sneldienst ritten werden met de GSM aangeven met een ''S'' in de lijnfilm
D	GSM 1	Arnhem-Elst-Nijmegen (3x per uur) De 1496 was één van de 4 lijnbussen van de eerste serie DAF's (1496-1499). Deze bussen hadden een afwijkend met skai bekleed interieur met stoelen zonder hoofsteunen.
E	GSM 2	Arnhem-Presikhaaf-Velp Zuid-Dieren-Zutphen-Deventer (1x per uur) Arnhem-velperweg-Velp-Dieren-Zutphen-Deventer (1x per uur) Met lijn 2 kon je 2 keer per uur van Arnhem naar Deventer rijden. Op het traject tussen Arnhem en Velp-Zuid werd samen met lijn 10 een 30 minutendienste gereden.
F	GSM 10	Arnhem-Presikhaaf-Velp Zuid-Rheden Dorp (1x per uur) Arnhem-velperweg-Velp-Rheden Dorp-Dieren (1x per uur) Arnhem-Rozendaal-Velp Noord-Velp Ziekenhuis (1x per uur). Deze variant stond in de dienstregeling als 10bis vermeld.   Hier zien we de 5151 op lijn 10 naar Rheden Dorp via Presikhaaf. Met een vervoersverbod op het Arnhemse deel van het traject was dit een rustig lijntje. Het GVA was daar al eerder achter. Oorspronkelijk werd dit traject gereden door de ringlijn 11/12 van het GVA.
G	GSM 32	Arnhem-Huissen-Bemmel-Nijmegen (2x per uur)
	GSM 33	Arnhem-Huissen-Angeren-Doornenburg-Gendt-Bemmel-Nijmegen (2x per uur) In de film staat dat de bus rijdt via Pannerden. Dat is niet juist. tot in de jaren zeventig reedt een beperkt aantal bussen van lijn 33 van Doornenburg even heen en weer naar Pannerden-West (niet veel meer dan een veerhuis en een paar boerderijen). Vanaf daar kon men per pont de Rijn oversteken naar het dorp Pannerden.
H	GSM 19	Arnhem-Westervoort-Duiven-Zevenaar-Elten (D)-Lobith-Tolkamer (terug route via Groessen-Loo) De 156 van de LAD was één van de weinige als lijnbus geleverde BOVA N16's en de enige die in de streekgele kleuren heeft rondgereden.
	GSM 20	Arnhem-Westervoort-Duiven-Zevenaar-Didam-Beek-Zeddam (1x per 2 uur)-Terborg (2x per dag) De 57 van de LAD op lijn 20. In de film staat als eindbestemming Terborg. Dat kan niet goed zijn, want de ritten naar Terborg werden door de GSM gereden. Zowel de GSM als de LAD bussen hadden echter geen Zeddam in de film staan. Meestal werd daarom 's Heerenberg als bestemming getoond (het oude eindpunt van lijn 20). Met een overstap op lijn 14 kon je daar inderdaad komen...
	GSM 21	Arnhem-Westervoort-Duiven-Loo-Groessen-Zevenaar-Herwen-Pannerden (terug niet via Groessen-Loo)
	GSM 22	Arnhem-Westervoort-Duiven-Zevenaar-Didam-Laag Keppel-Doetinchem (1x per 2 uur)
J	VAD 7	Arnhem-Harderwijk (1x per uur) De 3332 (Volvo-ZABO) was oorspronkelijk een wagen van Tensen Soest. Het lijnennet van deze particuliere ondernemer werd verdeeld onder de VAD en CN. Het wagenpark ging in zijn geheel over naar de VAD. Een deel van de wagens ging rijden vanuit depot Ermelo. Zodoende kwamen de voormalige Tensen wagens ook zo af en toe in Arnhem.
K	VAD 8	Arnhem-Apeldoorn (2x per uur) Op lijn 8 werd in de spitsuren in de spitsrichting een 15 minutendienst gereden. Voor de extra ritten werden meestal oude bussen ingezet. Daarnaast kon je soms ook stadsbussen uit Apeldoorn en Flevodienstbussen die voor onderhoud in Apeldoorn waren op deze extra ritten aantreffen. Op deze foto zien we de 4561 in Flevodienst (met 10 jaar Flevodienst stikker) uitvoering klaar voor een rit naar Apeldoorn.
L	VAD 9	Arnhem-Deelen-Hoenderloo-Apeldoorn (1x per uur) De 6698 en 6699 waren min of meer vaste verschijningen op lijn 9 (en de daaraan gekoppelde lijn 10 Apeldoorn-Ede). Het waren semi-tourwagens, te herkennen aan de speciale koplampen.
M	ZO 41	Arnhem-Heteren-Andelst (1x per uur) Lijn 41 werd gereden vanuit het kleine depot Andelst, ooit de hoofdvestiging van de noodlijdende BSM. Vanuit Andelst werd gereden naar Arnhem (lijn 41), Wageningen (lijn 42) en Rhenen en Nijmegen (lijn 43). Als moderne bussen waren in de Andelst lange tijd aanwezige de 1116, 2315-2318 en 2992. Dat betekende dat ook buiten de spits vaak oude bussen moesten bijspringen. Hier zien we de 4369 op een gewone doorgaande dienst naar Andelst. De bus van 16:15 uur uit Arnhem werd om omlooptechnische redenen vaak door een oude bus gereden.
N	CN 50	Arnhem-Wageningen-Rhenen-Doorn-Zeist-Utrecht (2x per uur) Er is een prachtige website over lijn 50
P	CN 80	Arnhem-Wageningen-Rhenen-Veenendaal-Woudenberg-Amersfoort (1x per uur)
	CN 81	Arnhem-Wageningen-Rhenen-Veenendaal-Woudenberg-Zeist-Utrecht (1x per uur)
Q	CN 86	Arnhem-Oosterbeek Hoog-Wolfheeze (onregelmatig) Een opmerkelijke verschijning op lijn 86 was deze 415 (ex Maarse & Kroon). Een beperkt aantal Maarse & Kroon bussen reed in z'n nadagen enige tijd vanuit depot Rhenen. Soms waren deze bussen dan op spitslijn 98 te zien. Een dergelijke bus op lijn 86 was iets heel bijzonders. Wellicht was door het winterse weer de dienstregeling ontregeld.
R	CN 88	Arnhem-Doorwerth-Renkum-Ede Veldhuizen (1x per uur) De 8398 is hier voorzien van stempelautomaat. De meeste bussen van CN, WN en NZH werden hier in het begin van de jaren 80 van voorzien. Een groot succes was dit niet. Het zwart en grijsrijden nam aanzienlijk toe en de chauffeur miste het contact met zijn passagiers. Na een paar jaar waren de automaten weer geruisloos verdwenen. De 8398 behoorde tot de eerste serie agglomeratie wagens in Rhenen (brede voordeur, vlakke vloer, 8 zitplaatsen "achteruit" boven de wielkuipen). Hierdoor waren ze minder geschikt voor de lange lijnen 50,80 en 81. Deze bussen werden dan ook bijvoorkeur op lijn 88 ingezet.
S	CN 98	Spits Sneldienst: Arnhem-Wageningen-Rhenen (2-4 x per uur tijdens de spits) Lijn 98 werd over het algemeen gereden door oude wagens. Vaak waren er op deze lijn oude tourwagens aan te treffen (500, 2800, 2900, 5100 serie). Op deze foto zien we éé'n van de laatste bolramers van CN, de 7557.

Laatste hand aan metrostation Rotterdam Centraal

Connexxion 5 jaar geleden op Schiphol

Een paar foto's van 5 jaar geleden op Schiphol. De toen rond Schiphol rijdende Connexxion bussen zijn inmiddels allemaal vervangen...

Trolebus Valparaíso / The Valparaíso Trolleybus

Trolleybussen in Valencia

De DAF MB200 in (bewegende) beelden

Inleiding

In 1967 werd de eerste standaard streekbus gebouwd in Nederland. Het ging om bussen met een zelfdragende constructie van Verheul met componenten van Leyland. Deze bus kreeg de type aanduiding LVB 668. Dit stond voor Leyland-Verheul Bus met een wielbasis van 6 meter een Leyland 0.680 dieselmotor. De nummering van de bussen was door de afdeling Vervoerscoördinatie van de NS, later ESO, eveneens gestandaardiseerd. Deze eerste bussen voor o.a. NZH, Citosa, LTM en Zuidooster kregen de nummers 1000-1129. Snel kwamen ook Leyland bussen met een opbouw van Den Oudsten, de Leyland-Den Oudsten LOB.

De DAF-MB200

DAF kwam aan het einde van de jaren '60 met het MB200 chassis waarop een opbouw van Den Oudsten werd gezet. In tegenstelling tot de 'Leyland-achtigen' ging het bij DAF dus niet om zelfdragende bouw. In de beginjaren had Leyland het grotere aandeel. DAF nam geleidelijk aan Leyland's aandeel over omdat Leyland prijstechnisch niet langer kon concurreren met DAF en omdat de service en kwaliteit achteruit gingen. De laatste bus met Leyland-componenten werd in 1981 geleverd.

Uiteindelijk werd het grootste deel van de standaard streekbussen op chassis van DAF gebouwd. Naast Leyland en DAF bouwden ook Mercedes en Volvo onderstellen voor de standaard streekbus, maar ze hadden een kleiner aandeel dan Leyland en DAF. Voor KLM werden bussen gebouwd met een Neoplan chassis.

Het meest gebruikt waren de DAF MB200 DKDL600 en MB200 DKDL564. Laatstgenoemd type had een kortere wielbasis, waardoor een bredere instapdeur mogelijk was.

Carrosserie

De eerste carrosseriebouwer was Verheul, een onderdeel van Leyland. In 1970 brandde de fabriek van Verheul uit en werd de productie gestaakt.

Dit betekende de opkomst voor Den Oudsten. Deze fabriekant werd de grootste bouwer van carrosserieën voor de standaard streekbus. De eerste bussen met zelfdragende carrosserie werden met Leyland-componenten gebouwd met de aanduiding LOB (Leyland-Den Oudsten Bus). Andere grotere bouwers waren Hainje (tegenwoordig Berkhof), Domburg, Van Rooijen en de Belgische bussenbouwers Van Hool en Jonckheere.

Het Einde

De laatste standaard streekbussen werden geleverd aan VAD en BBA in 1987 en 1988. VAD kreeg de laatste geproduceerde 12 meter wagens (3924-3931). De BBA kreeg de laatste gelede wagens. Dit waren de 877-881 (ESO 7652-7656). De standaard streekbussen bleven echter nog lang in dienst en waren zelfs na 2000 nog actief in het streekvervoer, meestal in de reservevloot. Vooral Arriva zette na binnenkomst op de Nederlandse markt grootschalig de standaard streekbus in. Deze zijn buiten dienst gesteld naarmate nieuwe moderne bussen instroomden.

5 jaar geleden: Dordrecht-Werkendam

Met ingang van de zomerdienst van 2004 zou er een einde komen aan de busverbinding Dordrecht-Werkendam (-Sleeuwijk) van Stadvervoer Dordrecht. Dit was de laatste echte streeklijn van de SVD. Deze lijn reed door een zeer landelijke omgeving over de dijk langs de Merwede en stak ter hoogte van Kop van het Land per (gemeente) pont deze rivier over. Speciaal voor deze lijn had de SVD twee Mercedes O408 streekbussen in dienst. Oorspronkelijk reed deze lijn 6 van Dordrecht naar Werkendam. Pas in de laatste jaren werd de lijn doorgetrokken naar Sleeuwijk, een belangrijk knooppunt van de BBA met Interliner verbindingen naar Breda, Utrecht en Oosterhout en de reguliere streekbus naar Gorinchem en Den Bosch.

Uiteindelijk was een stadsbus uit Dordrecht in het Brabantse land organisatorisch een lastig verhaal.
De provincie Brabant zou vanaf juni als alternatief een buurtbus verbinding gaan instellen. De organisatie hiervan was in juni 2004 nog niet rond. Daarom bleef de SVD tot augustus nog een zeer beperkte dienst uitvoeren tussen Dordrecht en Werkendam. De verbinding Werkendam-Sleeuwijk was toen al wel opgeheven. Anno 2009 kan je ieder uur van Gorinchem via Werkendam naar Dordrecht per buurtbus. Voor de drukke scholierenritten worden toerwagens ingezet.

BBA autobussen in Utrecht

Interliner

De Interliner is in de markt gezet als snelbus die het treinnetwerk aanvulde. De naam Interliner werd door verschillende vervoerders gebruikt, die allemaal deel uitmaakten van "Verenigd Streekvervoer Nederland". Bij de start van de Interlinerformule was het NS-tariefsysteem van toepassing, en waren doorgaande vervoerbewijzen voor bus en trein verkrijgbaar. De strippenkaarten waren niet geldig in de Interliners, ook wel de groene streep genoemd. De Interliner was de eerste stap van wat nu Hoogwaardig Openbaar Vervoer wordt genoemd.

Tegenwoordig is er door de decentralisatie niet veel meer over van het ooit 30 lijnen tellende Interlinernetwerk. Ook de tariefintegratie met NS is verleden tijd. De Interliners rijden nu over het algemeen voor het HOV-tarief. Er zijn verschillende varianten op de Interliners ontstaan, waarvan de Qliner de belangrijkste is.

De productnaam Interliner wordt tegenwoordig alleen nog gebruikt door Connexxion voor enkele buslijnen in Zuid-Holland (met een uitschieter naar Noord-Holland en naar Zeeland).

Website Den Oudsten bussen

De Website van bussenbouwer Den Oudsten bussen is in 2001 na het faillissement in z'n geheel "bewaard" door mede hobbyist John Veerkamp. Een mooi stukje eigentijdse conservering van een stuk industrieel erfgoed. De website is zo weer in z'n geheel beschikbaar via het internet.

Benelux Treindienst September 2009

Bij de veel geplaagde Benelux treinen is op dit moment de nodige afwisselingen te zien. De 1180 serie locomotieven maken plaats voor Belgische (groen/grijs) en Nederlandse (Rood) locomotieven van het type Traxx. Wegens een tekort aan rijtuigen worden er op dit moment in een slag Belgische rijtuigen ingezet.

766 cabineritten

Primeur: 766 cabineritten! Meekijken met de machinist van de Mat54 Hondekop-Vier 766. U reist in 5 delen van Utrecht naar Dordrecht, Venlo, Nijmegen, Zwolle en weer naar Utrecht. Gemiddelde lengte per deel zo'n 1.5 uur. Prijs per deel €14,95. Voordelige setprijs €66,- Bestellen kan in de Hondeshop: www.hondeshop.nl

Trolleybussen in Japan (Kurobe Dam)

Japan kent slechts een tweetal trolleybuslijnen. Beide zijn onderdeel van de toeristische Tateyama Kurobe Alpine Route. De totale route is een kleine 40 kilometer lang. In totaal maak je gebruik van 5 verschillende vervoermiddelen op 7 deel trajecten. Op twee deeltrajecten rijden trolleybussen. De reden voor de keuze voor trolleybussen is dat deze trajecten bijna helemaal door tunnels rijden. Ook wil men de natuur in dit gebied zoveel mogelijk sparen. De trolleybus naar de Kurobe dam is de oudste. Deze loopt door een tunnel die is gebouwd bij de aanleg van het Kurobe stuwmeer. Dit traject word nog steeds geëxploiteerd door de Kansai Electric Power Company. De andere lijn wordt gereden door de Tateyama Kurobe Kankō die ook de vervoersmiddelen op de rest van het traject exploiteerd.
In 1983 kreeg ik van de Kansai Electric Power Company een informatie pakket met een aantal foto's van de toen in dienst zijnde trolleybussen en de route. Deze zijn in 1994 vervangen door de huidige Mitsubishe trolleys.

Arnhem: Trolleybussen te koop

Een opmerkelijke advertentie op internet vandaag. Te koop: trolleybussen van het type Volvo B10M-Den oudsten met 600.000km op de teller. Blijkbaar staan de Volvo's van Arnhem dus al te koop, al zullen die in de afgelopen 19 jaar wel wat meer dan 600.000 kilometer gereden hebben!!!! De bus op het plaatje is een fraai opgepoetste foto van een al lang afgevoerde Arnhemse B7900 trolley die voor de gelegenheid is voorzien is van een Duitse bestemming en reklame. Lang leve Photoshop!!!

New York: Coaches