Bijna niet meer te herkennen is deze foto van stationsplein-west in Arnhem van rond 1980. Een mooie gelegenheid om eens te kijken wat er in zo'n 30 jaar is veranderd.De bovenstaande foto is genomen in de tijd dat ieder bedrijf nog zijn eigen lijnnummer systeem kende (en vanaf 1 z'n lijnen nummerde). In 1981 vond in Nederland een grote omnummering plaats. Dit was het gevolg van de invoering van de ESO-foon (de ESO was het samenwerkingsverband van de Nederlandse streekvervoerbedrijven), een landelijk mobilofoon systeem voor het streekvervoer. Bij dit systeem werden de bussen geïdentificeerd met het lijnnummer gevolgd door een dienstnummer. Om verwarring te voorkomen mocht een lijnnummer in een gebied dat door 1 centrale bestreken werd maar 1 keer voor komen. In Arnhem deed ook het GVA mee met het ESO-foon project. De (lage) nummers van het GVA bleven allemaal ongewijzigd. De GSM nummerden vrijwel alle lijnen om in een nieuw systeem met nummers vanaf 31. De VAD vernummerde alle streeklijnen eenvoudig door alle lijnnummers 100 op te hogen. De lijnnummers van CN en de Zuid-Ooster bleven in Arnhem hetzelfde.
Er is de afgelopen 30 jaar heel veel veranderd. Een aantal verbindingen is geheel of gedeeltelijk verdwenen. Van de voormalige GSM zijn de lijnen 20 en 22 via Zevenaar naar Zeddam-Terborg resp. Doetinchem verdwenen. Met de VAD kon je met lijn 9 naar Apeldoorn via Deelen-Otterloo. Ook de route van Zuid Ooster lijn 41 naar Andelst via Heteren zal je niet meer terugvinden. Van CN lijn 86 naar Wolfheeze hing de opheffing al heel lang in de lucht. Uiteindelijk is deze verbinding in 2002 verdwenen.
Verder valt het groot aantal lange lijnen in 1980 op:
- Arnhem-Deventer (verbinding niet meer aanwezig vanaf 2009). Tussen Dieren en Zutphen, ooit goed voor een 30 minutendienst rijden in het geheel geen bussen meer!!
- Arnhem-Harderwijk (vanaf daar in 1980 zelfs direct door naar Lelystad!!)
- Arnhem-Utrecht (anno 2009 opgeknipt in Wageningen)
- Arnhem-Amersfoort (anno 2009 opgeknipt in Wageningen)
- Arnhem-Enschede (is als enige lange lijn nog over)
Door de opwaardering van de spoorlijn Arnhem-Doetinchem is de oude stamlijn (lijn 1) van de GSM/GTW (feitelijk de oude stoomtramlijn) in stukjes gehakt en wordt hierop veel minder frequent gereden. In 1980 reden de bussen tussen Arnhem-Doetinchem en Gendringen iedere 15 minuten, met de nodige versterking in de spits.
Op de as Arnhem-Dieren was de frequentie nog hoger. In 1980 kon je 7 keer per uur (niet altijd via de snelste route) van Dieren naar Arnhem (4x lijn 1, 2x lijn 2 (waarvan 1x via presikhaaf), 1 x lijn 10 (via Rheden-Dorp).
Tot 1981 gold er op de GSM lijnen een vervoersverbod binnen de stadsgrenzen van Arnhem. Per 1-6-1981 werd dit verbod opgeheven en werden de lijnen van de GSM en GVA beter op elkaar afgestemd. Dit betekende het einde van lijn 10. De route via Velp-Zuid en Rheden-Dorp werd overgenomen door lijn 24 (Arnhem-Deventer). De route via Rozendaal naar Velp-Zuid werd aan GVA lijn 4 gekoppeld (De Laar West-Velp Zuid). Hierdoor kreeg dit traject een 1/2 uursdienst.
Er zijn ook zaken in positieve zin veranderd:
VAD lijn 8 moest in 1980 nog gebruik maken van de N50, de tweebaansweg tussen Arnhem en Apeldoorn. Deze stond in de spitsuren vaak helemaal vast. De reistijd van 45 minuten werd daarom vaak niet gehaald.
Ook richting Westervoort en Duiven wordt nu veel frequenter gereden. De grote groei van deze twee plaatsen moest in 1980 nog beginnen.
Een reis van Arnhem naar Lobith ging via Elten in Duitsland. Voor deze lijn was dus officieel een paspoort vereist, maar in de praktijk werden de grensoverschrijdende GSM bussen nauwelijks gecontroleerd. Op deze lijn werden een aantal ritten uitgevoerd door de LAD (Lobitsche Autobus Dienst). Twee bussen van dit bedrijf deden dienst op de GSM lijnen 19-21. Dit was een overblijfsel uit de tijd dat de voorganger van de GSM, de GTW samen met de LAD en Hendriks Zevenaar de coöperatie De Lijmers vormde. De Lijmers exploiteerde het buslijnennet rond Zevenaar. In 1958 werd Hendriks door de GTW overgenomen. In 1965 gingen de lijnen over naar de GTW, maar bleef de LAD diensten voor de GTW/GSM uitvoeren. In de GTW tijd reden de bussen in de eigen LAD kleuren. In de GSM tijd werden de bussen streekgeel en voorzien van GSM logo's. Verder waren deze bussen voorzien van een gestileerde H en L. Deze stonden voor Hendrix Lobith, de naam van het vrachtwagenbedrijf van de eigenaar van de LAD.
Perron
|
Lijn
|
Route
|
Afbeelding
|
A
|
GSM 17
| Stopdienst: Arnhem-Presikhaaf-Velp Zuid-Giesbeek-Doesburg (1x per uur) Sneldienst: Arnhem-Presikhaaf-Giesbeek-Doesburg-Doetinchem-Ruurlo-Enschede (1x per uur) |  |
B
|
GSM 1
| Arnhem-Dieren-Doesburg-Doetinchem-Terborg-Silvolde-Gendringen (2x per uur) |  |
C
|
GSM 1
| Arnhem-Dieren-Doesburg-Doetinchem-Terborg-Etten-Gendringen (2x per uur) In de middagspits werd op lijn 1 één speciale sneldienst rit gereden. Deze rit stopte in Arnhem en Velp alleen voor instappen. Vanaf Ellecom werd rechtstreeks naar Doesburg gereden. (In de ochtendspits ging er één rit in omgekeerde richting). Sneldienst ritten werden met de GSM aangeven met een ''S'' in de lijnfilm |  |
D
|
GSM 1
| Arnhem-Elst-Nijmegen (3x per uur) De 1496 was één van de 4 lijnbussen van de eerste serie DAF's (1496-1499). Deze bussen hadden een afwijkend met skai bekleed interieur met stoelen zonder hoofsteunen. |  |
E
|
GSM 2
| Arnhem-velperweg-Velp-Dieren-Zutphen-Deventer (1x per uur) Met lijn 2 kon je 2 keer per uur van Arnhem naar Deventer rijden. Op het traject tussen Arnhem en Velp-Zuid werd samen met lijn 10 een 30 minutendienste gereden. |  |
F
|
GSM 10
| Arnhem-Presikhaaf-Velp Zuid-Rheden Dorp (1x per uur) Arnhem-velperweg-Velp-Rheden Dorp-Dieren (1x per uur) Arnhem-Rozendaal-Velp Noord-Velp Ziekenhuis (1x per uur). Deze variant stond in de dienstregeling als 10bis vermeld. Hier zien we de 5151 op lijn 10 naar Rheden Dorp via Presikhaaf. Met een vervoersverbod op het Arnhemse deel van het traject was dit een rustig lijntje. Het GVA was daar al eerder achter. Oorspronkelijk werd dit traject gereden door de ringlijn 11/12 van het GVA. |  |
G
|
GSM 32
| ||
GSM 33
| In de film staat dat de bus rijdt via Pannerden. Dat is niet juist. tot in de jaren zeventig reedt een beperkt aantal bussen van lijn 33 van Doornenburg even heen en weer naar Pannerden-West (niet veel meer dan een veerhuis en een paar boerderijen). Vanaf daar kon men per pont de Rijn oversteken naar het dorp Pannerden. |  | |
H
|
GSM 19
| De 156 van de LAD was één van de weinige als lijnbus geleverde BOVA N16's en de enige die in de streekgele kleuren heeft rondgereden. |  |
GSM 20
| De 57 van de LAD op lijn 20. In de film staat als eindbestemming Terborg. Dat kan niet goed zijn, want de ritten naar Terborg werden door de GSM gereden. Zowel de GSM als de LAD bussen hadden echter geen Zeddam in de film staan. Meestal werd daarom 's Heerenberg als bestemming getoond (het oude eindpunt van lijn 20). Met een overstap op lijn 14 kon je daar inderdaad komen... |  | |
GSM 21
|  | ||
GSM 22
| |||
J
|
VAD 7
| De 3332 (Volvo-ZABO) was oorspronkelijk een wagen van Tensen Soest. Het lijnennet van deze particuliere ondernemer werd verdeeld onder de VAD en CN. Het wagenpark ging in zijn geheel over naar de VAD. Een deel van de wagens ging rijden vanuit depot Ermelo. Zodoende kwamen de voormalige Tensen wagens ook zo af en toe in Arnhem. | |
K
|
VAD 8
| Op lijn 8 werd in de spitsuren in de spitsrichting een 15 minutendienst gereden. Voor de extra ritten werden meestal oude bussen ingezet. Daarnaast kon je soms ook stadsbussen uit Apeldoorn en Flevodienstbussen die voor onderhoud in Apeldoorn waren op deze extra ritten aantreffen. Op deze foto zien we de 4561 in Flevodienst (met 10 jaar Flevodienst stikker) uitvoering klaar voor een rit naar Apeldoorn. |  |
L
|
VAD 9
| De 6698 en 6699 waren min of meer vaste verschijningen op lijn 9 (en de daaraan gekoppelde lijn 10 Apeldoorn-Ede). Het waren semi-tourwagens, te herkennen aan de speciale koplampen. |  |
M
|
ZO 41
| Lijn 41 werd gereden vanuit het kleine depot Andelst, ooit de hoofdvestiging van de noodlijdende BSM. Vanuit Andelst werd gereden naar Arnhem (lijn 41), Wageningen (lijn 42) en Rhenen en Nijmegen (lijn 43). Als moderne bussen waren in de Andelst lange tijd aanwezige de 1116, 2315-2318 en 2992. Dat betekende dat ook buiten de spits vaak oude bussen moesten bijspringen. Hier zien we de 4369 op een gewone doorgaande dienst naar Andelst. De bus van 16:15 uur uit Arnhem werd om omlooptechnische redenen vaak door een oude bus gereden. |  |
N
|
CN 50
| Er is een prachtige website over lijn 50 |  |
P
|
CN 80
|  | |
CN 81
|  | ||
Q
|
CN 86
| Een opmerkelijke verschijning op lijn 86 was deze 415 (ex Maarse & Kroon). Een beperkt aantal Maarse & Kroon bussen reed in z'n nadagen enige tijd vanuit depot Rhenen. Soms waren deze bussen dan op spitslijn 98 te zien. Een dergelijke bus op lijn 86 was iets heel bijzonders. Wellicht was door het winterse weer de dienstregeling ontregeld. |  |
R
|
CN 88
| De 8398 is hier voorzien van stempelautomaat. De meeste bussen van CN, WN en NZH werden hier in het begin van de jaren 80 van voorzien. Een groot succes was dit niet. Het zwart en grijsrijden nam aanzienlijk toe en de chauffeur miste het contact met zijn passagiers. Na een paar jaar waren de automaten weer geruisloos verdwenen. De 8398 behoorde tot de eerste serie agglomeratie wagens in Rhenen (brede voordeur, vlakke vloer, 8 zitplaatsen "achteruit" boven de wielkuipen). Hierdoor waren ze minder geschikt voor de lange lijnen 50,80 en 81. Deze bussen werden dan ook bijvoorkeur op lijn 88 ingezet. |  |
S
|
CN 98
| Spits Sneldienst: Arnhem-Wageningen-Rhenen (2-4 x per uur tijdens de spits) Lijn 98 werd over het algemeen gereden door oude wagens. Vaak waren er op deze lijn oude tourwagens aan te treffen (500, 2800, 2900, 5100 serie). Op deze foto zien we éé'n van de laatste bolramers van CN, de 7557. |  |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten